Mehmet Hanifi GÜLEL
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 1 Temmuz 2024’ten itibaren tarımsal faaliyetler gösteren abone grubuna yüzde 30 zam yapması, üreticileri ikinci ürün ekiminden vazgeçirdi. Elektriğin ikinci ürün ve damla sulamada yoğun olarak kullanıldığını belirten çiftçi temsilcileri, son gelen zamdan dolayı özellikle küçük üreticilerin üretimden çekildiğini aktarıyorlar.
Türkiye’de mazot, gübre ve zirai ilaç gibi tarım girdilerinin zaten yüksek olduğunu vurgulayan temsilciler, tarım abonelerine son gelen yüzde 30’luk elektrik zammının gıda enflasyonunu artıracağını kaydediyorlar. Bir taraftan gıda enflasyonunu düşürmeye çalışılırken, bir taraftan da damlama sulamayı teşvik edilmesi, elektriğe gelen son zammın çiftçiyi hem üretimden hem de modern sulama sistemleri yatırımlarından uzaklaştıracağı belirtiliyor.
Diğer yandan temsilciler, hiçbir tarım ürününün fiyatı yüzde 30 zam olmazken, girdi maliyetlerinde önemli bir unsur olan elektriğin yüzde 30 zamlanması, artık sulamalı tarımı yapılmayacak seviyeye getireceğini vurguluyorlar. Özellikle yüksek sıcaklardan dolayı ikinci ürünün çok su istediği Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mardin, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Gaziantep gibi illerde başta mısır olmak üzere ikinci ürün ekiminden vazgeçiliyor.
‘’Zam gıda enflasyonu olarak tüketiciye fatura edilecek’’
Yazlık ürünlerde sulamanın yoğun olarak ihtiyaç duyulduğunu ve devletin de damlama sulamayı teşvik ettiğine dikkat çeken Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, son gelen yüzde 30’luk elektrik zammının sulanan tüm ürünlerin maliyetini arttıracağını vurguladı. Bunun da gıda enflasyonu olarak tüketiciye fatura edileceğini anlatan Doğru, ‘’Zaten üreticinin üretim maliyetleri çok yüksek.
Bir de elektriğe yüzde 30’luk bir zam yapmak ve buğdaya yıllık yüzde 12 civarında bir zam yapılmışken elektriğe yüzde 30 zam yapılması çok adil değil. Bu dolaylı yoldan gıda enflasyona yansıyacak. Diğer yandan elektrik dışında diğer girdi kalemleri olan mazot, zirai ilaç ve tohumu da düşündüğünüzde, elektriğe yüzde 30 zam çiftçinin kaldıracağı yük değil. Bu zammın çiftçimizin de tepkisini çok çektiğinden geri alınacağını bekliyorum’’ dedi.
Diyarbakır’da sulamanın %50’si elektrik enerjisiyle yapılıyor
Elektrik fiyatının yüksek olmasından dolayı sulama yapan çiftçilerin tamamının üretimlerini durduracağını belirten Diyarbakır Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Mehmet Cevat Delil, son gelen 30 zammın yansıması halinde çiftçilerin artık elektrik ile sulamalı üretim yapamayacak duruma geleceğini söyledi. Diyarbakır’da elektrik ile sulamanın yüzde 50’yi aştığını aktaran Delil, ‘’Bizim hiçbir ürünümüze yüzde 30 zam gelmedi. Buğdaya yüzde 12, arpaya yüzde 3, yine pamukta ise son 2-3 yıldır fiyatı yerinde sayıyor. Tüm bunlara rağmen elektriğe yüzde 30 zam gelmesi çiftçinin belini büker” dedi.
Mardin’de ikinci üründen vazgeçenlerin oranı %60
Mardin Kızıltepe Ziraat Odası Başkanı Bedirhan Dinler ise bölgede ikinci ürün ekimi dönemi olduğunu ve elektrik zammından dolayı birçoğunun ekimi işlemlerini iptal ettiğini belirterek, ‘’Elektrik kesimlerinin yanı sıra fiyatının da yüksek olması kendim dahil birçok çiftçi gibi ikinci ürün mısır ekimi için yaptığım hazırlıkları iptal ettim. İkinci ürün ekiminden vazgeçenlerin oranı yüzde 60 buluyor. Bizim talebimiz yüzde 30’luk zammın geri alınması. Bu konuda genel başkanımız Şemsi Bayraktar da zammın geri alınması konusunda harekete geçti’’ diye konuştu.
‘’Bölgemizde üretim yüzde 50 oranında düşer’’
Gaziantep Ziraat Odaları İl koordinasyon Başkanı Cuma Yiğit, yüzde 30 daha zammın gelmesi çiftçinin ürettiğinden elektriği karşılamayacağını söyledi. Gelen zamdan üretimin ve tüm tüketicilerin zarar göreceğini aktaran Yiğit, ‘’Bu elektrik zammıyla çiftçinin üretim yapması mümkün değil. Zaten çiftçinin en büyük sıkıntısı elektrik ve mazot yer alıyor. Yüzde 30 zam gelirse çiftçilerin bir kısmı üretmekten vazgeçer, küçük çiftçi hiç kalmaz. İlimizde domates, biber ve sarımsak gibi ürünlerin üretiminde zaten bir düşüş yaşanıyor. Bu zamdan sonra daha çok düşüş yaşanaca” dedi.
